Damaskduk i dagslys

Du kan ikkje stryka fine dukar i lampelys. Du må venta til dagslyset kjem, då ser du at det blir fint.
Dette sa alltid mor.
Å stryka i lampelys ville ikkje gje eit fint nok resultat!
Eg har erfart at det er rett, og difor set eg meg ned og skriv midt i julestria, medan eg ventar på dagslyset, og medan juledukane ligg dynka og klare til å bli fine - helst så fine som mor ville ha fått dei. Mor eller tante Ingeborg. For det er deira dukar eg skal stryka.
Kvite damaskdukar.

Mor kjøpte ein fin duk til oss til jul året etter at vi hadde gifta oss. Ho meinte alle heimar skulle ha ein kvit damaskduk. Den rekk over bordet utan plate og tek til å bli utvaska.
Den andre duken fekk eg av tante Ingeborg, Mor si eldste søster - eldst av 12, og godt vant til å ta ansvar for andre. Tante Ingeborg fekk ikkje born sjølv, men vi var alle tante Ingeborg sine born. "Du er en av våre", sa ho då ho gamal på sjukeheimen ikkje heilt kunne skilja oss frå kvarander, vi tante- og grandtanteborn som kom på besøk.
Tante Ingeborg hadde ein stor damaskduk.
Den skulle eg få - eg som skulle bli "prestefrue"!
"Denne skal du bruke når biskopen kommer", sa ho på sitt kunstige bymål.
Tante Ingeborg hadde tent i eit "fint" kjøpmannshus i Bergen, og ho visste korleis det skulle vera og kva som trongs, også for biskopen!
Og det vart ein bispeduk - tre biskopar, Thor With, Per Lønning og Ole D Hagesæter har fått middag servert på denne duken! Stroken i dagslys, fin og glatt og med kjærlege tankar til tante Ingeborg i Kirkegaten i Sandviken.
Men ikkje berre biskopar. Duken har blitt mykje brukt - så mykje at den har blitt slitt og til og med fått eit lite hol! Eg vil tru den er eldre enn meg, og det er med dukar som med alt anna - tida krev sitt! Men brukast skal vi både duken og eg, også denne jula.
Sola kjem ikkje i dag - kanskje ikkje dagslyset heller. Det får stå til! Eg håpar det skal bli bra.
Det er vakkert med nystrokne damaskdukar!

Mellom kjente og ukjente

Bortsett frå ca 10 år, har eg budd i Nordhordland!
Det fører til at eg kjenner, veit om og dreg kjensel på mange menneske eg møter i kvardagen!
Slik som i dag, på ein liten handletur i regionsenteret Knarvik!

Og så filosoferer eg litt over det i kveld

Eg tenkjer at eg alltid skulle ha god tid når eg møter kjensfolk
Og kjente møter eg ofte på denne staden
- Det er dei frå Masfjorden
- Det er han eg gjekk på skulen med
- Det er dei frå politikken, frå kyrkja, frå misjonen
- Det er dei frå gjenbruksbutikken, naboen, og turvenner
- Det er nye kjente, som med sine smil og vennlighet, spør "hvordan går det?"
- Og så er det slekta som det alltid er fint å møta

Men eg opplever også inn i mellom, å snakka med folk eg ikkje kjem på kven er
Vi pratar om laust og fast medan tankane mine leitar på spreng
Kvar har vi kvarandre frå
Stundom spør eg - det kunne eg gjort oftare
Spør eg ikkje, har eg noko å tenkja på resten av den dagen

Å kjenna mange gjev ei kjensle av å høyra til
Det er fint, og det opplevde eg i dag

Men du verden kor mange eg ikkje kjenner
Både i nærmiljøet sjølv om det eigentleg er lite, og i den store, store verda
Verda er fylt av milliardar menneske eg ikkje kjenner
Så mange, mange, mange menneske
Ein kan bli svimmel av tanken når den tek tak

Eg likar å sitja på ein benk og sjå på, og studera menneske eg ikkje kjenner
På ein framand stad. På ein flyplass. I storbyen.
Over alt - menneske
Med sin historie
Med sine draumar, sigrar og nederlag
Som alle har ei eller anna slags meining med å vera nett der dei er
Som kjem ein stad i frå
Som lever i det same sekundet som meg

Alle har eit anna mål enn meg, men innerst inne tenkjer vi som Herbjørn Sørebø seier det, at "Alle reiser er ein omveg heim!
Vi vil heim! Vi vil ha eit mål! Vi vil høyra til!

Og så kjem eg på Jonas Dahl sin julesong der det lyder slik:

Nå vandrer frå hver en verdens krok

i ånden frem

et uoverskuelig pilgrimstog

mot Betlehem

Og finner du ham i krybbens hø

som hyrder så

Da eier du nok til freidig å dø

å leve på!

Kjente og ukjente frå kvar ein krok av verda
Mot Betlehemsbarnet, som gjev oss som finn han
noko å leva og å døy på!
I den vandrarflokken høyrer eg heime!

Mi Betlehemsmark

- Og det skjedde i dei dagar då kong Haakon var konge i Norge, og far hennar var bonde på Skår at alle, då som no på denne tida, hadde eit felles fokus -  det stunda til julehøgtid! 

- Då for alle heim, kvar til "sin by" for å feira jul. Dei kom ikkje til hennar stove, der var alle heime, men til søre stova kom dei, og dei kom med "bylukt" som parfyme, tobakk og kjeks med rosa glasur. Nesten som vismennene - med røykelse og myrra - Men ikkje gull! Det var lite av gull!

- Og det skjedde på nytt og på nytt - kvart einaste år - at det vart feira jul i små stover og på store slott i kongeriket, fordi Skaparen av himmel og jord hadde sendt Son sin til verda som eit lite barn, fødd  i ein stall i ein by som hadde namnet Betlehem! Han som var verda sin frelsar vart lagt i det dei på Skår kalla ei gjøte, men som juleevangeliet kalla ei krubbe! Ho synes det var trist at det skjedde i stallen, sjølv om hesten var snill og ein av hennar beste venner. Men det var kaldt og mørkt der om kvelden og natta, tenkte ho! Kanskje skulle ho bedt far om å la lyset stå på om julekvelden! Det hadde vore lunare, men ho kom seg ikkje til å spørja! Kanskje nokon ville smila av henne då.

For juleevangeliet skjedde jo ikkje i Betlehem slik tidleg på 50-talet! Det skjedde rundt dei her på Skår!

Det tydelegaste bilete ho har av Juleevangeliet i "sin kontekst", er hyrdingane og englesongen! 

Dette skulle ho ønskt at andre skulle fått opplevd saman med henne, men ho fortalde det ikkje til nokon før ho var vaksen! Skjøna kanskje at biletet ikkje var nett slik ho såg det for seg.

Men, framleis, når ho høyrer om englebod til hyrdingflokken, så er ho der, nord om løa! Det var der dei var - hyrdingane.
Dei som var mellom dei lågaste på rangstien - nesten for kvinner å rekna, var det bodskapen kom til! Det er noko å tenkja på, tenkjer ho i dag!

Leiren til hyrdingane med bål og avslappa stemning, var nedom ein liten knaus nett nord om epletreet.

Og der altså,  midt på mørke natta,  kom det over Bøkevollfjellet først ein, og så etterpå ein heil himmelsk hærskare av englar som lova Gud og song!!

"Herrens herlegdom lyste over dei" og breidde sitt lys og herlegdom over Seimsfjorden, Mongstadgardane og bøane våre! Midt på natta lyste det heilt nord til steingarden, og fjorden glitra.

Det er nesten som ho fornemmar den fine songen medan ho sit og skriv.
Dei var heldige desse hyrdingane, tenk å få høyra og sjå og oppleva noko slikt, tenkte jenta på Skår!
I minnet hennar er dette ei perle!

- Også denne jula når ho høyrer om englesongen, vil ho i tankar og kjensler vera der - nord om løa med englekor og glans over Bøkevollfjellet! Her hjå oss! Her til oss!

Bjørn Eidsvåg må ha sett noko av det same når han skreiv:

"Himlen sto i veldig lue,

engler sang om fred og fryd"

- og vidare:

"I det stille til de små,

bringer Jesus håp og fred.

Og han kommer, da som nå,

fra sin himmel til oss ned.

Julenatt med lys og glede

minner oss om Gud som kom.

Evig er han her til stede.

Nå står grav og krybbe tom!"

                 Salme 69 i Salmeboka

"Ære vere Gud i det høgste,

og fred på jorda

blandt menneske Gud har glede i"

Barnlege tankar har blitt slipt og prøvd, men framleis kjenner ho glede over jula sin bodskap.
- Og ho gjer som Maria - Ho gøymer orda i hjarta, og blir ikkje ferdig med å grunna på, og gle seg  over dei!

Gruppeplassering

Du kan vera i "kvilegruppa" du bestemor.
Den kreative administratoren på 5, organiserte flokken.
Sjølv tok han rolla som sjef for "brytegruppa".
Bestemora var godt nøgd med plasseinga si, og kjente ingen trong for å skifta gruppe!

Men vil ho finna plassen sin i kvilegruppa?
Det tenkjer bestemora på dagen derpå.

Og ho tenkjer:
Er tida kome for å kvila meire
sova lengre
kjøpa seg ein ny stressless
gå rolege turar
sei frå seg alle oppgåver og ansvar
eller kanskje flykta til eit lysare land ?
Noko av dette vil ho prøva seg på å gjennomføra, men ikkje alt.
Men ho kvir seg for å bli plassert i ei slik Kvilegruppe!

Då ville ho heller ønskja at gruppa var ei gruppe der ho lærde endå betre å finna:
- kvile frå uro og tunge tankar
- kvile frå tunge tak og krevjande minne som ligg bak
- kvile frå ei snikande framtidsuro.

Slik kvile verkar forlokkande!
Som ein draum!
Medan ho ventar, øver ho seg på å setja si lit til han ho trur på,
og rett som det er låner ho salmisten David sine ord, og seier:
"Eg set mi lit til deg min Gud. I di hand er mine tider".
Og ikkje berre mine og David sine tider - det blir for smått!
Det gjeld VÅRE tider - til ALLE tider!

Det er den gode tanken som skal vera ordet i Kvilegruppa mi!