Sortering

"De kunne fylt huset med friske ungar dersom de ville".

"Har du samvit til å setja fleire slike born til verda når du ser kva liv dei har fått? 

Det første spørsmålet fekk eg av ein lege i trappa mellom 1. og 2. etasje på barneklinikken i Bergen for 40 år sidan. Det andre spørsmålet fekk vi på ein barnelegekonferanse på sjukehuset.

Sjølvsagt brenn slike fagleg utsagn seg fast i ei nedslått mor, og kvar gong sorteringssamfunnet vert drøfta og løfta fram, så kjem desse setningane tilbake : "De kunne fylt huset med friske barn", og "har du samvit til å setja fleire slike born til verda...." Kunne eg det?? Hadde eg det???
Det eg kan sei er at eg aldri ein einaste dag har angra på våre val!

Begge utsegnene kom frå unge og uerfarne legar. Frå deira side kanskje godt meint i omsorg for oss for gutane våre. Det kan eg, om eg legg godviljen til tenkja i dag, men det gjer framleis vondt.

Eg har nett site og sett ein video i samband med Erik Lunde si nye bok "Uønsket - menneske i sorteringens tid". Eg har ikkje lese boka endå, men tema som han tek opp er ufatteleg viktig, og eg er overtydd om at det ikkje er lettvindte problemløysingar Erik kjem med.
Som forfattaren seier innleiingsvis i intervjuet,  tek tema om uønska i sorteringssamfunnet utgangspunkt bortsorterte jentebarn i India (India manglar 50 mill jenter!!), og om linjer til bortsorterte "downsborn" i vår kultur.

Kultur, kunnskap og teknikk fører til sortering, og forfattaren ønskjer fokus på dei etiske vurderingane vi gjer i høve til slike grunnleggjande spørsmål.

Eg høyrer kommentarane eg fekk for 40 år sidan på ein ny måte: "Du kan fylla huset ditt med gutar" i India, eller "har du samvit til å setja born med kromosonfeil til verda i Norge?"

Samfunnet vårt må ikkje bli slik, og politikarar og fagfolk må heile tida vera villege til å drøfta desse problemstillingane, som er svære og kompliserte både for enkelindivid og for heile verdssamfunnet. 

Og så kan eg ha ein draum:
Tenk om alle 8. mars-tog i heile verda hadde denne paroelen : JA til alle jenterborn i India!
Og tenk om vi i vår vesle "andedam" Norge, kunne sagt: NEI til sorteringssamfunnet!